Tìm về văn hóa Nam bộ với bộ sách Tổng tập Văn học dân gian Nam bộ

Dự án Sưu tầm – Biên soạn Tổng tập Văn học dân gian Nam bộ gồm nhiều tập của hai tác giả Huỳnh Ngọc Trảng và Phạm Thiếu Hương thuộc chương trình “Tìm về nét Việt”, được Quỹ Hoa Sen cấp ngân sách tài trợ với thời gian thực hiện trong giai đoạn ba năm 2017-2019, dựa trên nguồn hỗ trợ tài chính từ nhiều tổ chức, đơn vị, cá nhân mạnh thường quân cùng một số thân hữu, bạn đọc tham gia các hoạt động tại Đường sách Thành phố Hồ Chí Minh.

Đại diện Ban quản lý Quỹ Hoa Sen cho biết chương trình "Tìm về nét Việt" có sứ mệnh cấp tài chính cho các hoạt động bảo tồn di sản văn hóa, và giống 4 chương trình khác thì Quỹ Hoa Sen về cơ bản là một quỹ hiến tặng, ra đời để vận động sự trợ giúp tài chính từ các cá nhân, tổ chức, mạnh thường quân cho các hoạt động phát triển học tập, nghiên cứu, giao lưu học thuật, quảng bá tri thức, bảo tồn văn hóa trong cộng đồng và trong các cơ Sở GDĐT vì mục tiêu giáo dục khai phóng, và vì sự phát triển giáo dục, không vì lợi nhuận.

"Qua công trình này, Quỹ Hoa Sen mong góp phần nhỏ tạo động lực thúc đẩy bảo tồn, giữ gìn, quảng bá vốn di sản văn hóa quý giá của dân tộc", Đại diện Quỹ Hoa Sen cho biết thêm.

Trên tinh thần đó, với sự làm việc nghiêm túc và khoa học của nhóm tác giả Huỳnh Ngọc Trảng - Phạm Thiếu Hương, đến cuối năm 2019, dự án Sưu tầm - Biên soạn Tổng tập Văn học dân gian Nam bộ hoàn thành, nghiệm thu và được Nhà xuất bản Văn hóa - Văn nghệ đưa vào kế hoạch xuất bản năm 2020. Đến trung tuần tháng 7/2020, bốn quyển đầu tiên của Tập 1 trong bộ tổng tập gồm 7 tập - 12 quyển chính thức được ấn hành và phát hành rộng rãi đến công chúng qua hệ thống thư viện tại các trường - viện, cũng như các nhà sách trên toàn quốc.

Tuy nói rằng nhóm tác giả tập trung trong ba năm, song thực tế công trình đã được tích lũy trong hàng nhiều năm nghiên cứu điền dã, sưu tầm, và ba năm chính là thời gian tiếp tục khảo sát, hệ thống, sắp xếp, biên soạn và hoàn chỉnh.

Có thể khẳng định rằng, đây là một công trình công phu, tâm huyết, giá trị bởi với ngồn ngộn tư liệu quý thì bộ sách Tổng tập Văn học Dân gian Nam bộ sẽ cung cấp nhiều kiến thức phong phú, các mảng chuyên đề văn học dân gian giúp người đọc, giới nghiên cứu hiểu thêm những đặc trưng và biế thể văn hóa trong quá trình dịch chuyển, cộng cư và thích nghi của người Việt nơi vùng đất mới Phương Nam.

Hơn thế, việc sưu tầm – biên soạn một Tổng tập Văn học dân gian ở một vùng đất không chỉ là việc tổng hợp đơn giản và tùy tiện, mà bao gồm nhiều thao tác nghiêm túc, khoa học, từ việc chọn lựa – xử lý văn bản, đến việc khảo dị, chú giải tên người, tên đất, sự vật, sự việc, sự kiện lịch sử, văn hóa – xã hội... trong văn bản. Mặt khác, sau khi biên soạn các tập thành văn bản cho mỗi thể loại, cũng rất cần thiết tiến hành nghiên cứu chúng cốt đưa ra những thông tin, những nhận định có tính tổng kết. Đó là những tiểu luận khoa học trình bày rõ nguồn gốc, lịch sử, nội dung, đặc điểm, tính chất của các thể loại thuộc kho tàng văn học dân gian ở vùng đất phương Nam.

Nói chung, Tổng tập Văn học dân gian Nam bộ là một sưu tập nhằm cung cấp tư liệu cho việc tìm hiểu, nghiên cứu. Một mặt, bộ sách góp phần làm phong phú kho tàng văn học dân gian của dân tộc; và mặt khác, từ đó, hiểu thêm về các khía cạnh lịch sử văn hóa – xã hội, đất và người Nam bộ.

Theo kế hoạch, bộ sách gồm 7 tập, đó là:

• Tập 1: Truyện kể dân gian Nam bộ
• Tập 2: Ca dao - Dân ca Nam bộ
• Tập 3: Vè Nam bộ
• Tập 4: Tuồng tích sân khấu và Diễn xướng dân gian Nam bộ
• Tập 5: Tục ngữ
• Tập 6: Truyện thơ và thơ vè lục tỉnh Nam Kỳ
• Tập 7: Đồng dao và câu đố

Riêng ở tập 1 (4 quyển) vừa ra mắt, nội dung được phân bố xoay quanh chủ đề truyện kể dân gian Nam bộ, đó là Quyển 1 - Sự tích thần kỳ và hoang đường, Cổ tích; Quyển 2 - Truyền thuyết địa danh và thôn làng, Truyền thuyết thú dữ, Truyền thuyết lịch sử thuộc thời Chúa Nguyễn, Tây Sơn và nhà Nguyễn, Truyền thuyết về cuộc khởi nghĩa chống Pháp, Truyền thuyết về chư tăng và các ông Đạo; Quyển 3 - Giai thoại văn nghệ, Cố sự thời thuộc địa; và Quyển 4 - Truyện ngụ ngôn, Truyện cười, Truyện Trạng.

Sách hiện có bán tại Cửa hàng sách Văn hóa Văn nghệ (88-90 Ký Con, P.Nguyễn Thái Bình, Q.1, TP.HCM, 0903033237), và quầy M3 – đường sách TP.HCM (đường Nguyễn Văn Bình, Q.1, 028.38224955).

Theo KHPT