Hủ tiếu gõ - món ngon bình dân của Sài thành

> ĐÓN NOEL Ở HONGKONG
> BÌNH YÊN BIỂN ĐÊM PHÚ QUỐC
> THỨC ĐÊM CÙNG CHỢ HOA SÀI GÒN

Hủ tiếu là thức quà mà người ta có thể ăn buổi sáng, chiều, tối hay bất kì lúc nào cảm thấy đói lòng. Nhưng có lẽ không gì bằng thưởng thức một tô hủ tiếu vào đêm, khi nắng chói, nóng nực, gắt gay đã tiêu tan, Sài Gòn dịu dàng hơn trong tiết trời thanh mát. Lúc ấy, nghe khói từ tô hủ tiếu bốc lên, cầm muỗng húp một hớp nhẹ nước lèo trong ngọt, bạn sẽ không khỏi xuýt xoa “Sao ngon thế!”

“Cửa hàng” hủ tiếu gõ thật gọn nhẹ và giản đơn, chỉ là một chiếc xe đẩy “tự chế” khá thuận tiện, có nồi nước lèo thơm ngon luôn có bếp lửa giữ nóng phía dưới, cùng một chiếc tủ kính nhỏ đựng thịt thăn thái mỏng, bò viên; cạnh đó là túi to đựng hủ tiếu cùng chồng chén xếp gọn gàng.  Hầu hết những người bán hủ tiếu đều là người miền Trung, gốc Quảng Ngãi; được nhận ra bằng chất giọng đặc trưng có đôi chút “khó nghe” nhưng thái độ rất tự nhiên và niềm nở. Thường thường đúng chất “hủ tiếu gõ”, sẽ có một người cầm que sắt gõ gõ vào một miếng kim loại tạo ra âm thanh “lóc cóc, lanh canh” đủ vang trong một con hẻm yên tĩnh vào buổi tối. Tiếng “gõ” đi trước, xe hủ tiếu theo sau, đến nhà nào trong hẻm muốn ăn chỉ cần gọi “hủ tiếu”, lập tức khách sẽ được phục vụ một tô nóng sốt đem vào tận nhà, hoặc cầm ăn ngay cạnh xe hủ tiếu. Nếu muốn tạo một chỗ ngồi tử tế hơn cho khách, những người bán hủ tiếu gõ có thể đem theo một, hai chiếc bàn nhựa và vài chiếc ghế nhựa xinh xinh; xe thường chỉ dừng ở một vị trí trong hẻm; khách đi ngang có thể ngồi vào bàn ăn, thậm chí dừng lại trước xe hủ tiếu để ăn một tô vội vã ngay trên “Honda” rồi lại phóng đi. Tiếng “gõ” vẫn “lóc cóc lách cách” trong suốt con hẻm, nhà nào kêu hủ tiếu, người đi gõ nghe rồi chạy lại chỗ xe, nói bà chủ làm rồi bưng đến tận nơi. Không cần khéo tay, không cần nhiều vốn, nhưng với sự chịu thương chịu khó, nghề bán hủ tiếu gõ đã trở thành chiếc cần câu cơm, giúp những người dân ly hương kiếm sống qua ngày. Và chính những âm thanh vang lên từ những con hẻm như một thứ gì đó quen thuộc mà chỉ có ở thành phố này mới có - hủ tiếu gõ.
Thành phần đầy đủ của một tô hủ tiếu cũng hết đỗi giản dị và khiêm nhường, mỗi thứ một chút; một chút hủ tiếu (sợi trắng mịn, nhỏ như sợi mì vằn thắn nhưng mềm hơn nhiều), tí tẹo giá, vài lát thịt thăn thái “siêu mỏng”, hẹ, hành khô và miếng tóp mỡ bùi thơm chỉ bé bằng hạt đậu, mới cảm thấy vị "bùi thơm" thì miếng tóp mỡ đã tan trong họng mất rồi. Vậy thì sức hấp dẫn nằm ở đâu? "Đặc biệt ở chỗ chẳng có gì đặc biệt ấy", khi những cái bình thường kết hợp với nhau lại làm nên một hương vị "không bình thường" chút nào, ăn rồi sẽ phải "nhớ nhớ, thèm thèm" muốn thưởng thức thêm tô nữa, tô nữa... Hủ tiếu gõ có giá khá bình dân, thịt dùng làm hủ tiếu là thịt heo mua từ chợ về, được luộc rồi thái rất mỏng, bò viên đã được làm sẵn, kèm theo giá, hẹ, nước tương, chanh, ớt, xà lách… Giá của một bát hủ tiếu chỉ vào khoảng 8.000 - 10.000 đồng. Dẫu thế, đừng nghĩ đây là món ăn chỉ của xóm bình dân, bởi chẳng hiếm gặp những người ăn mặc sành điệu, phóng SH dừng lại sụp soạt với “hủ tiếu không người lái”. Khẽ hỏi: “Sao ăn đơn giản vậy anh?”, thì câu trả lời sẽ là “Tiệc tùng nhiều quá, giờ nhìn thấy tôm thịt ớn lắm, ăn hủ tiếu gõ sao thấy thanh ngọt và ngon ghê”. Đó phải chăng là nghịch lí của cuộc sống hiện đại và sang trọng? Khi được ăn nhiều món ngon, cầu kì và đắt tiền như hải sản cá, tôm, cua chẳng hạn; một khoảnh khắc bỗng được nếm lại “hủ tiếu gõ” – cái món mà có lẽ chỉ hay ăn vào “thời còn nghèo” – chợt giật mình tự hỏi “Sao cái món bình dân rẻ tiền lại ngon đến thế?" Thơm ngon một cách bình dị chính là sức cuốn hút làm nên sự tồn tại của “hủ tiếu gõ” bao năm nay giữa Sài Thành tấp nập.

Một buổi tối, một đêm khuya, một đêm mưa… hay khoảnh khắc nào chợt cảm thấy hơi lạnh và đói, thoáng nghe "lách cách lóc cóc" đâu đây, dừng lại thưởng thức "hủ tiếu gõ" nhé – chỉ một tô trong những con hẻm sâu trên đường Phan Xích Long, Nguyễn Đình Chiểu, Xô Viết Nghệ Tĩnh..., bạn hẳn sẽ cảm thấy ấm lòng. Bất kì ở con đường nào của Sài Gòn cũng có thể dễ dàng bắt gặp một xe hủ tiếu gõ về đêm.